สำหรับหลายคน การเกษียณอาจจะถือว่าเป็นเป้าหมายของชีวิต

หลังจากทำงานหนักมาหลายปี บั้นปลายช่วงสุดท้ายก็ขออยู่สบายๆ นั่งชมนกชมไม้ว่ากันไป

แต่สำหรับ เจย์น เบิร์นส์ (Jayne Burns) ที่อายุตอนนี้ 101 ปีเข้าไปแล้ว เป้าหมายของเธอกลับเป็นการทำงานจนถึงวันที่จะทำงานไม่ได้หรือไม่ก็เท่าที่บริษัทจะรับให้เธอทำงานนั่นแหละ

เธอยังคงขับรถไปที่ทำงานที่ห่างจากบ้าน 20 นาที ด้วยตัวเอง ตอกบัตรเข้างานสัปดาห์ละสี่วันในตำแหน่งพนักงานตัดผ้าที่ร้านขายอุปกรณ์ตัดเย็บ “Joann Fabric and Crafts” ที่รัฐโอไฮโอประเทศอเมริกา

แม้ไม่เคยวางแผนว่าจะยังทำงานจนอายุขนาดนี้ เพราะเคยเกษียณไปแล้วสองสามครั้งในช่วงอายุ 70 - 80 ปี แต่หลังจากอยู่บ้านเฉยๆ ได้ไม่กี่เดือนสุดท้ายเธอก็กลับมาทำงานอีกครั้ง เพราะคิดถึงงานประจำและการนั่งทานข้าวเที่ยงกับเพื่อนๆ

เบิร์นส์ทำงานที่นี่มาแล้ว 26 ปี และงานที่ทำก็เป็นสิ่งที่ชอบมากๆ ด้วย

“ฉันชอบในสิ่งที่ทำนะ อยากจะทำต่อไปเรื่อยๆ จะทำตราบที่ยังทำได้หรือเท่าที่พวกเขาจะให้ทำนั่นแหละ”

เธออายุครบ 101 ปีไปเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม ที่ผ่านมา หลังจากสามีเสียชีวิตในปี 1997 เพียงไม่กี่เดือน เธอก็เริ่มมาทำงานที่ร้านนี้เพราะลูกสาวแนะนำ ซึ่งตอนนั้นลูกสาวก็ทำงานที่นี่เช่นกันและคิดว่าแม่ก็คงไม่อยากอยู่บ้านเฉยๆ ทำงานนิดหน่อยเพื่อให้ลืมความเศร้าจากการสูญเสียมากกว่า

ก่อนหน้านี้เบิร์นส์ทำงานเป็นพนักงานบัญชีมาเกือบตลอดอาชีพการทำงาน พยายามเกษียณหลายครั้งแต่สุดท้ายก็อดใจที่จะ “เลิกเกษียณ” แล้วกลับมาทำงานไม่ได้ เธอบอกว่า

“ฉันชอบที่จะคุยกับทุกคนที่ทำงานด้วย เจอลูกค้าที่น่ารัก แม้ว่าบางคนอาจจะตกใจนิดหน่อยที่เจอฉันทำงานอยู่ในส่วนของการตัดผ้า” ซึ่งเคล็ดลับของการมีชีวิตที่มีความสุขและอายุยืนขนาดนี้เบิร์นส์ก็บอกว่าที่จริงมันก็ไม่ได้เป็นเคล็ดลับอะไรหรอก “การทำงานมันก็ช่วยจริงๆนะ”

สิ่งหนึ่งที่ขาดไม่ได้เลยใน ‘งานที่ดี’ ที่เธอได้เรียนรู้ตลอดเส้นทางการทำงานหลายสิบปีก็คือการมี “เพื่อนร่วมงานที่ดี” มันสำคัญมากที่จะเจอเพื่อนๆที่นิสัยดี เป็นมิตร และจิตใจอ่อนโยน

อย่างที่นี่เธอก็จะมีเพื่อนสนิทคนหนึ่งชื่อ แมกกี้ ฮัสวาร์ (Maggie HusVar) ที่เรียนอยู่มหาวิทยาลัยปี 4 แม้อายุต่างกันมาก แต่นั่นก็ไม่ได้เป็นกำแพงขวางกั้นมิตรภาพที่ดีระหว่างทั้งสองคน ฮัสวาร์สอนให้เบิร์นส์เล่น TikTok บางทีก็มีอัดวิดีโอ ทำคลิปอะไรด้วยกัน เต้นด้วยกัน หรือบางครั้งก็แค่นั่งคุยกันถึงความทรงจำดีๆ ของเบิร์นส์ที่ผ่านมา (เช่นเจอสามีได้ยังไง)

เมื่อปีก่อนเพื่อนๆ ก็รวมตัวกันจัดงานวันเกิดแบบเซอร์ไพรส์ให้ฉลองครบรอบ 100 ปี การมีความสัมพันธ์ในหน้าที่การงานที่ดีนั้นไม่เพียงแต่ทำให้งานสนุกเท่านั้น แต่สำหรับเบิร์นส์แล้วนั่นเป็นสิ่งที่ทำให้เธอมีอายุยืนได้ขนาดนี้ด้วย

“เมื่อเรายุ่งก็จะไม่ได้โฟกัสที่ความเจ็บปวดและโศกเศร้า มันทำให้ง่ายขึ้นที่จะเดินหน้าต่อไป”

ซึ่งที่จริงแล้วสิ่งที่เบิร์นส์ประสบอยู่ถือเป็นหลักฐานของโครงการศึกษาชีวิตมนุษย์นานกว่า 85 ปีจากมหาวิทยาลัยฮาร์เวิร์ดด้วย

โครงการ Harvard Study of Adult Development เป็นโครงการศึกษาชีวิตมนุษย์ ที่นานที่สุดเท่าที่เคยมีมาตลอด 85 ปี ศึกษาชีวิตของคนกว่า 724 คน ถามพวกเขาเกี่ยวกับงาน ความเป็นอยู่ และสุขภาพ ปีแล้วปีเล่า โดยไม่รู้เลยว่าสุดท้ายแล้วชีวิตของพวกเขาจะเป็นอย่างไร

การศึกษาชิ้นนี้ค้นพบจากข้อมูลจำนวนหลายหมื่นหน้า บทเรียนของชีวิตที่ดี ไม่ได้เกี่ยวกับความร่ำรวย ความโด่งดัง หรือการทำงานหนัก สิ่งที่ชัดเจนที่สุด ที่งานวิจัยชิ้นนี้บ่งบอกคือ ‘ความสัมพันธ์ที่ดี’ จะช่วยให้เรามีความสุขและแข็งแรงมากขึ้น และนั่นก็คือสิ่งที่เกิดขึ้นกับเบิร์นส์ด้วย

เรื่องราวของเบิร์นส์อาจจะทำให้หลายคนกลับมาตั้งเป้าหมายเรื่องการเกษียณใหม่อีกครั้งหนึ่ง ถ้าอยากมีความสุขและมีชีวิตที่ยืนยาวหลังเกษียณ แทนที่จะนั่งๆ นอนๆ เราควรหางานอะไรสักอย่างที่ทำแล้วมีความสนุก มีเพื่อนที่ดี ทำงานด้วยแล้วสบายใจ สร้างความสัมพันธ์กับคนรอบตัว และนั่นอาจจะเป็นบั้นปลายชีวิตที่เต็มไปด้วยรอยยิ้มและความสุขจนน่าอิจฉาเลยทีเดียว